1. Kto to jest ministrant?

1. Ministrant jest POMOCNIKIEM przy sprawowaniu Mszy świętej i podczas innych nabożeństw liturgicznych.

Nazwa pochodzi od ministrare" znaczy "służyć". Służymy Bogu, kiedy przyczyniamy się do tego, aby liturgia była piękna.
Ministrant usługuje księdzu, gdy przygotowany jest ołtarz i dary ofiarne potrzebne do ofiary Mszy świętej. Pomaga również po zakończeniu Mszy świętej.

2. Ministrant jest tym, który NIESIE ZNAKI.
Ministrant niesie pewne określone przedmioty, które dla liturgii są niezbędne i dla liturgii mają szczególnie ważne znaczenie. Te znaki mają ludziom wierzącym coś przedstawiać i wskazywać na inną rzeczywistość.

3. Ministrant powinien sam BYĆ ZNAKIEM
Ministrant przez służenie wskazuje, że każde nabożeństwo liturgiczne sprawowanie w kościele, jest nie tylko sprawą kapłana, lecz sprawą całej parafii i wszystkich wiernych!
Ministrant przez swoje służenie pokazuje, że "uczestniczyć w liturgii" nie znaczy tak jak w kinie, albo przed telewizorem tylko słuchać czy oglądać!
"Uczestniczyć w liturgii" to znaczy także współdziałać i współtworzyć ją, czynnie się w niej angażując!

2. Kiedy wchodzę do kościoła
1 . Pokazuję, że jestem ochrzczony: końce palców zanurzam w wodzie święconej i czynię znak krzyża świętego!
Przy moim chrzcie kapłan trzykrotnie polał wodą moją głowę w znaku krzyża.
Powiedział przy tym:
"nn", ja ciebie chrzczę w imię Ojca i syna i Ducha Świętego" ("nn" to twoje imię).
Przez chrzest Święty stałem się:
- dzieckiem Boga,
- chrześcijaninem,
- członkiem wspólnoty Kościoła świętego.
Znak krzyża uczyniony wodą święconą przy wejściu do kościoła, powinien przypominać mi o tym, że jestem ochrzczony.

2. Zanim zajmę miejsce w kościele, albo udam się do zakrystii, przyklękam przed tabernakulum!
- Tabernakulum to szafka stojąca na środku ołtarza przyściennego, na osobnej podstawie w pobliżu ołtarza głównego lub w osobnej kaplicy.
- Tabernakulum służy do przechowywania Najświętszego Sakramentu, czyli Świętych Hostii! 
- Wieczna lampka wskazuje, że w tabernakulum znajduje się Najświętszy Sakrament.
- W Najświętszym Sakramencie jest rzeczywiście obecny Jezus Chrystus. W tym Świętym Chlebie jest On tu obecny dla nas!

3. Zakrystia
* Zakrystia jest to pomieszczenie znajdujące się w każdym kościele. Przechowuje się w niej naczynia, księgi i szaty liturgiczne, zaś kapłan, ministranci, lektorzy i inni usługujący, przygotowują się do uczestnictwa w liturgii.

* Jak powinienem się zachować w zakrystii?
Zakrystia należy do kościoła!
- rozmawiam w niej tylko cicho!
- zdejmuję czapkę!
- nie spożywam w niej nic (nie żuje także gumy!)

4 Punktualność ministranta
Na swój dyżur ministrancki, nie przychodź nigdy na ostatnią minutę! 
Ponieważ: 
- musisz założyć komże lub albę!
- być może będziesz musiał jeszcze coś przenieść do prezbiterium, czyli tej części kościoła, w której znajduje się ołtarz główny,
- może trzeba będzie jeszcze coś omówić z księdzem,
- ponadto ważne są jeszcze dwie minuty cichego skupienia i zastanowienia przed rozpoczęciem liturgii.
Dlatego niezbędny jest pewien określony czas do przygotowania. Niezwykle ważną regułą obowiązującą każdego bez wyjątku ministranta jest:
- przybyć 15 MINUT przed rozpoczęciem nabożeństwa i to jest punktualność ministranta!

5. Ubiór ministrancki 
Krótszą szatę liturgiczną wkładaną na siebie, nazywamy komżą. Jest ona zawsze koloru białego.
W wielu parafiach ministranci noszą albę z kapturkiem oraz cingulum.

Uwaga! Zwróć uwagę, aby alba nie była ani za krótka, ani za długa!
Po skończonym nabożeństwie, złóż komżę i albę!

W niektórych parafiach używana jest sutanna ministrancka (tunika). Jest to długa do kostek suknia koloru czerwonego, zielonego, czarnego lub fioletowego.

6. Co oznacza strój liturgiczny ministranta?
Ministrant jest znakiem! Również szata ministranta powinna coś przedstawiać, czyli być znakiem.
Strój liturgiczny ministranta, podobnie jak szaty kapłana podczas sprawowania liturgii, pokazują wierzącym, że zgromadzenie w Kościele nie jest zwyczajnym zgromadzeniem, lecz szczególną wspólnotą wierzących w Chrystusa. To liturgiczne zgromadzenie jest uroczystym świętowaniem. 
W liturgii świętują nie tylko ludzie, ale Bóg i Jezus Chrystus Świętują razem ze w wspólnotą parafialną.
Pomyśl o ważnej obietnicy Jezusa: "Gdzie dwaj, albo trzej zebrani są w imię moje, tam Ja jestem pośród nich".

7. Szaty liturgiczne kapłana podczas Mszy św.
* Humerał jest to biała chusta okrywająca szyję lub głowę kapłana.

* Alba jest to długa biała szata symbolizująca łaskę chrztu św. Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa ,,albus" tzn. ,, biały".

* Cingulum jest to biały sznur (pasek), służący do przepasania alby.

* Stuła jest szczególnym znakiem biskupa, kapłana, diakona. Jest znakiem władzy kapłańskiej. Kolor zależy od charakteru danego święta.

* Ornat jest to wierzchnia ozdobna szata liturgiczna kapłana odprawiającego Mszę św.
Kolor ornatu zależy również od charakteru danego święta. 

Szaty liturgiczne kapłana pokazują, że kapłan ma podczas Mszy św. szczególne zadanie do spełnienia - jako wyświęcony kapłan, przewodniczy z polecenia biskupa liturgii. Może on zamiast Chrystusa wypowiadać nad chlebem i winem słowa Ostatniej Wieczerzy.

8. Co oznaczają kolory ornatu kapłana?
* Biały - kolor radości, 

Używany jest:
- w Boże Narodzenie i okres Bożego Narodzenia, 
- w uroczystości Zmartwychwstania i Okres Wielkanocny,
- Święta ku czci Chrystusa
- Święta ku czci Świętych (nie męczenników)

* Czerwony - kolor krwi, ognia, miłości, kolor królewski.

Używany jest:
- w Niedzielę Palmową
- w Wielki Piątek
- w Uroczystość Zesłania Ducha Świętego
- w Święta ku czci świętych męczenników

* Fioletowy - ten kolor jest znakiem pokuty i żałoby

Używany jest: 
- w okresie Adwentu (4 niedziele przed Bożym Narodzeniem)
- w okresie Wielkiego Postu (40 dni przed Wielkanocą)
- podczas Mszy pogrzebowych

* Zielony - kolor nadziei.

Używany jest: 
- w niedziele zwykłe
- w dni powszednie okresu zwykłego

* Różowy - kolor radości wśród pokuty. Używany jest: 

- III Niedziela Adwentu i IV Niedziela Wielkiego Postu 

* Czarny - kolor smutku, żałoby.

Używany jest(rzadko): 
- podczas Mszy świętych pogrzebowych.

9. Postawy podczas liturgii

* Chodzenie:
- nie "łazić" albo ociągać się czy marudzić
- nie biegać lub spieszyć się
- iść spokojnie i równym krokiem
Zwróć uwagę na odstęp przed tym, kto cię poprzedza! Trzymaj się prosto, bo chodzenie prosto jest cechą człowieka, któremu naprzeciw wychodzi Bóg.

* Stanie: 
- nie chwiać się i nie ruszać
- nie stać krzywo (garbić się) i nie opierać się
- stać cicho i prosto!
Kiedy zachowujesz postawę stojącą?
- od początku Mszy świętej aż do oracji włącznie
- od wersetu ,,Alleluja" przed Ewangelią aż do zakończenia Ewangelii
- podczas wyznania wiary i modlitwy powszechnej
- od wezwania kapłana ,,Módlcie się, aby moją i waszą ofiarę"
- podczas prefacji aż do "Święty, Święty" włącznie
- począwszy od ,,Oto wielka tajemnica wiary" aż do "Baranku Boży"
- podczas Modlitwy po Komunii św. oraz obrzędów zakończenia

Stanie wyraża godność i radość dzieci Bożych oraz gotowość do służby i ofiary. ,,Jestem gotowy iść za Tobą, Panie, gdy Ty mnie wezwiesz"

* Siedzenie: 
- nie garbić się
- nie oglądać się
- ręce powinny spoczywać na kolanach!

W którym momencie siadasz w liturgii?
- podczas czytań mszalnych, psalmu responsoryjnego i homilii
- podczas przygotowania darów ofiarnych
- podczas rozdawania Komunii św. i chwili ciszy po Komunii św.
- w czasie ogłoszeń parafialnych

Siedzenie jest postawą spoczynku, gotowości słuchania i zastanawiania się.

* Klęczenie: 
- Jeśli nie trzymasz nic w rękach wówczas złóż je!

W którym momencie siadasz w liturgii Kiedy klęczysz?
- podczas modlitwy eucharystycznej, po śpiewie ,,Święty"
- na słowa ,,Oto Baranek Boży Panie, nie jestem godzien"

Klęczenie jest postawą czci, uwielbienia i adoracji.

* Skłon głowy:
- Skłaniamy głowę, kiedy przynoszę coś kapłanowi.
Skłon głowy jest znakiem szacunku i uprzejmości.


* Skłon ciała: 
- Przy tym pokłonie zginam głęboko głowę i ramiona.

Skłon ciała jest również znakiem czci i uwielbienia. Jeśli w jakimś kościele nie jest przechowywany Najświętszy Sakrament (nie ma "wiecznej lampki"), wtedy skłaniam ciało przed głównym ołtarzem albo przed krzyżem.

* Przyklękniecie:
- Przyklękam zawsze na prawe kolano, dotykając nim posadzki

Przyklęknięcie jest najważniejszym znakiem czci i uwielbienia. Jest ono znakiem adoracji: uniżam się przed nieskończonym i niezmierzonym Bogiem i przed Jego Synem Jezusem Chrystusem. Dlatego w kościele przyklękam tylko przed tabernakulum gdzie przechowuje się Najświętszy Sakrament.

* Złożenie rąk:
- Ręce powinny być zawsze złożone na wysokości piersi.
- Ręce powinny być stale skierowane ku górze

Kiedy należy złożyć ręce?
- Gdy jako ministrant nie niesiesz żadnego przedmiotu.
Kiedy łączymy nasze ręce razem i składamy je do modlitwy, wtedy znaczy to: my gromadzimy się, zwracamy się do Boga, oddajemy Mu siebie samych!

10. Struktura Mszy świętej
1.Obrzędy wstępne
* Miejsce: sedilia czyli miejsce przewodniczenia
W obrzędach wstępnych przygotowujemy się do Mszy świętej. Dokonuje się to poprzez śpiew pieśni, pozdrowienia, wprowadzenie, akt pokuty i modlitwę.

2. Liturgia Słowa
* Miejsce: ambona

W liturgii Słowa słuchamy, co Bóg mówi nam przez słowa Pisma świętego, czyli Biblię i następnie odpowiadamy na nie wyznaniem wiary i modlitwą.

3. Liturgia Eucharystyczna
* Miejsce: ołtarz
- Przygotowanie darów ofiarnych,
- Modlitwa eucharystyczna z Przeistoczeniem,
- Komunia święta.

W czasie przygotowania darów ofiarnych przygotowujemy stół ołtarzowy dla świętej Uczty Ofiarnej.
Podczas modlitwy eucharystycznej kapłan odmawia wielką modlitwę uwielbienia i dziękczynienia. Przy tym wypowiada on słowa Chrystusa z ostatniej wieczerzy. My angażujemy się przez odpowiedzi i wspólnotowe wezwanie.
W Komunii świętej Jezus przychodzi do nas w świętej uczcie.

4. Obrzędy zakończenia
* Miejsce: ołtarz albo miejsce przewodniczenia
Podczas obrzędów zakończenia umocnieni Słowem Bożym i Chlebem Życia, zostajemy przez kapłana wysłani w świat: ,,Idźcie w pokoju Chrystusa"

Liturgia Słowa i Liturgia eucharystyczna są głównymi częściami Mszy świętej. Obrzędy wstępne oraz obrzędy zakończenia stanowią jej części ramowe.

11. Ołtarz oraz to, co do niego należy.
* Ołtarz 
Ołtarz jest miejscem sprawowania Najświętszej Ofiary i stołem Świętej Uczty.

* Krzyż 
Na ołtarzu albo w jego pobliżu zawsze stoi krzyż. We mszy świętej świętujemy pamiątkę śmierci i zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. O tym ma nam właśnie przypominać krzyż - znak zwycięstwa Chrystusa i Jego największej miłości. Pamiętaj o słowach Jezusa z Ostatniej Wieczerzy:
"To jest moje Ciało, które za waz będzie wydane".
"To jest moja Krew, która za was będzie wylana".

* Obrus ołtarzowy 
Ponieważ ołtarz jest świętym Stołem Pana, na którym sprawuje się Ucztę Paschalną, czyli Mszę świętą, dlatego leży na nim także obrus. Nazywamy go obrusem ołtarzowym.

* Świece i kwiaty 
Świece i kwiaty stojące na ołtarzu pokazuję nam, że Msza święta powinna być uroczystym Świętem. Także w domu stawiamy na stole świece i kwiaty, gdy przeżywamy jakieś szczególne święto. W okresie Adwentu i Wielkiego Postu na ołtarzu nie powinny stać żadne kwiaty.

* Podczas przygotowania darów ofiarnych
Przygotowywany jest ołtarz dla Świętej Uczty. Kapłanowi pomagają w tym ministranci:
- Przynoszą mszał wraz z pulpitem.
- Przynoszą kielich i to, co do niego należy.
- Przynoszą chleb, wino i wodę.
- Pomagają przy obmyciu rąk.

*Mszał
W mszale nie są zawarte teksty Pisma świętego do czytań mszalnych, lecz modlitwy przeznaczone do sprawowania Mszy świętej (tzw. Oracje), np. : kolekta, modlitwa nad darami, modlitwa po Komunii świętej, Modlitwy eucharystyczne, modlitwy na błogosławieństwo, itd.