Lektorzy

SPOTKANIA LEKTORÓW

Środa, godz. 19.00 w salce św. Kazimierza

Prowadzący - ks. Maciej

 

NIEZBĘDNIK LEKTORA

BIBLIA

1. Definicja Pisma Świętego. 

Pismo Święte to zbiór ksiąg, które zostały napisane pod natchnieniem Boga. Stanowią one podstawę naszej wiary. 
2. Podział Pisma Świętego 
Pismo Święte dzieli się na dwie części: 
Stary Testament - obejmuje okres od stworzenia świata, aż do narodzin Chrystusa. Skła­da się z 46 ksiąg, napisanych głównie w języku hebrajskim. 
Nowy Testament - opisuje działalność Pana Jezusa, życie pierwotnego Kościoła oraz mówi o czasach ostatecznych. Składa się z 27 ksiąg napisanych w języku greckim.
3. Autorzy Pisma Świętego. 
Spisywanie ksiąg Pisma Świętego odbywało się na przestrzeni wielu wieków. Słowo Boże w nich zawarte przekazywane było najpierw ustnie, a następnie było spisywane. udział w po­wstaniu ksiąg miało bardzo wielu ludzi, z których tylko niektórzy są nam znani. Ponadto niektóre księgi, podpisane imieniem autora, miały w rzeczywistości wielu autorów, np. księgę Izajasza pi­sało kilku ludzi. 
4. Natchnienie Pisma Świętego. 
Wszystkich autorów Pisma Świętego łączyło jedno - natchnienie, którego udzielił im do pisa­nia sam Bóg. Natchnienie to polegało nie na "podpowiadaniu" im, co mają pisać, ale na takim uzdolnieniu ich umysłów, by napisali prawdę o Bogu. Ludzie ci nie byli "mądrzejsi" od innych, nie wiedzieli więcej o otaczającym ich Świecie, niż inni. Dlatego to w Piśmie Świętym odnaleźć można wiele dziś już nieprawdziwych informacji, np. że Ziemia jest płaska, a Słońce jest małe i krąży po niebie! Tamci ludzie nie wiedzieli tyle, co dzisiaj wiemy dzięki odkryciom naukowym. Ale wiedzieli dużo o Bogu i to chcieli nam przekazać. 
5. Czas powstania Pisma Świętego. 
Pierwsze księgi Starego Testamentu powstały XII wieków przed narodzeniem Chrystusa, a ostatnie pismo Nowego Testamentu około setnego roku po narodzeniu Pana Jezusa. W przeciągu tego czasu oblicze świata wielokrotnie się zmieniało; Bóg przemawiał do starożytnych Izraelitów językiem ich czasów, przemawiając inaczej do tych, którzy wędrowali z Egiptu na czele z Mojżeszem, inaczej do powracających z wygnania wraz z Ezdraszem. Inaczej też mówił Pan Jezus do ludzi Mu współczesnych. Pan Bóg, bowiem, chce przemawiać cło wszystkich ludzi językiem im zrozumiałym. 
6. Inna nazwa Pisma Świętego. 
Pismo Święte nazywa się często zamiennie Biblią. Słowo "Biblia" pochodzi z języka greckie­go i oznacza "zwoje". W dawnych czasach nie znano formy książki, zaś teksty pisano na wstęgach papirusowych czy pergaminowych zwijanych potem w zwoje. Wszystkie księgi Pisma Świętego miały pierwotnie taki wygląd. Dzisiejsza forma książki jest znacznie późniejszym wyna­lazkiem. 
7. Księgi Pisma Świętego. 
Stary i Nowy Testament można podzielić no mniejsze jednostki w zależności od treści i gatun­ków literackich w nich zawartych. Wyróżnić można trzy podstawowe grupy: 
Księgi historyczne - nazwa ta została nadana ze względu na treść. Księgi te opisują bowiem historię pewnych wydarzeń. 
Księgi pouczające - mają charakter pouczeń o tym, jak odnosić się do Boga i innych ludzi, jak postępować w życiu. 
Księgi prorockie - zawarte są w nich mowy proroków, którzy przemawiali w imieniu Boga. 
8. Rozdziały i wersety w Piśmie Świętym. 
Wszystkie księgi Pisma Świętego zostały podzielone na rozdziały i wersy. Dokonano tego, by łatwiej było znaleźć odpowiednie miejsce w Biblii. Podaje się wtedy nazwę księgi, zazwyczaj w postaci skrótów, następnie rozdział i po przecinku werset, np. Rdz 2,7 lub 1 Kor 1, 2-4. 
9. Przekłady Pisma Świętego. 
Pismo Święte, którym dziś posługujemy się, jest przekładem z oryginalnych języków biblijnych. Takich przekładów jest wiele, ale nie wszystkie są równie dobre. Nie jest bowiem łatwą sprawą przetłumaczyć na inny język, to co chcieli powiedzieć starożytni ludzie. Inną trudnością są języki biblijne, a zwłaszcza język hebrajski, w którym nie używa się w pisowni samogłosek, co powoduje, jedno słowo można rozumieć wieloznacznie. 
Najpopularniejszym dziś przekładem Pisma Świętego na język polski jest tzw. Biblia Tysiąclecia, wydawana w rożnych szatach graficznych i formatach. 

LITURGIA

Rok liturgiczny to skrót historii naszego zbawienia. Przypomina nam o wydarzeniach z całego życia Pana Jezusa - od oczekiwania ludzi na Jego przyjście, aż do Jego Wniebowstąpienia i zesłania Ducha Świętego. 

Rok liturgiczny rozpoczyna się w pierwszym dniu Adwentu i dzieli się na następujące okresy: 
Adwent - trwa około czterech tygodni i kończy się 24 grudnia, czyli w Wigilię Bożego Narodzenia. W tym okresie wspomina się oczekiwanie na przyjście Zbawiciela, jak i przygotowuje się na Święte Bożego Narodzenia. Kolorem liturgicznym tego okresu jest kolor fioletowy. Symbolami Adwentu są: wieniec z czterema świecami i świeca roratnia, symbolizująca Maryję. 
Okres Bożego Narodzenia - trwa od Wigilii Bożego Narodzenia do niedzieli po 6 stycznia, czyli do Święta Chrztu Pańskiego. Wspomina się w tym okresie przyjście na świat Pana Jezusa i Jego dzieciństwo. Kolorem liturgicznym jest w tym okresie kolor biały, zaś symbolami są szopka i gwiazda betlejemska. 
Okres zwykły (cz. I) - okres ten jest najdłuższym w ciągu całego roku liturgicznego (33 lub 34 tygodnie) i podzielony jest na dwie części. Wspomina się w tym okresie cu­da i nauczanie Pana Jezusa. Część I okresu zwykłego rozpoczyna się w niedzielę po 6 stycznia i trwa do Środy Popielcowej. Kolorem liturgicznym jest kolor zielony. 
Okres Wielkiego Postu - trwa od Środy Popielcowej do Wielkiego Czwartku, czyli ponad 40 dni. W tym czasie wspomina się mękę i śmierć Pana Jezusa. Kolorem liturgicznym jest kolor fioletowy. W okresie tym nie śpiewa się pieśni o radosnym charakterze i nie śpiewa się słowa "Alleluja". 
Triduum Paschalne - to najważniejsza część całego roku liturgicznego. Triduum Pas­chalne obejmuje wieczór Wielkiego Czwartku (pamiątka Ostatniej Wieczerzy i aresz­towania Pana Jezusa), Wielki Piątek (pamiątka śmierci Pana Jezusa), Wielką Sobotę (pamiątka spoczywania Pana Jezusa w grobie) i Niedzielę Wielkanocną (pamiątka zmartwychwstania Pana Jezusa). Triduum Paschalne to jedno wielkie święto przejścia Pana Jezusa przez śmierć do życia. 
Okres Wielkanocny - trwa 50 dni, od Niedzieli Wielkanocnej do Niedzieli Zesłania Ducha Świętego. W tym czasie trwa radość ze zmartwychwstania Pana Jezusa. Kolorem liturgicznym jest kolor biały, zaś symbolami umieszczonymi w kościele są: pas­chał, krzyż z czerwoną stułą, baranek wielkanocny i figura Zmartwychwstałego Pana Jezusa. 
Okres zwykły (cz. II) - trwa od Uroczystości Zesłania Ducha Świętego do końca roku liturgicznego, czyli do początku nowego Adwentu. Kolor liturgiczny jest zielony, a wspomina się cuda i nauczanie Pana Jezusa. 

W ciągu roku liturgicznego, niezależnie od okresów liturgicznych, przypadają różne uroczystości, święta oraz wspomnienia świętych i błogosławionych. 
Znajomość tego wszystkiego jest szczególnie ważna dla lektora, gdyż na poszczególne okresy i dni przypadają odpowiednie czytania mszalne oraz używa się różnych tomów lekcjonarza. 

Oto wykaz tych tomów i okres jaki obejmują: 
Tom I - Okres Adwentu i Okres Bożego Narodzenia 
Tom II - Okres Wielkiego Postu i Okres Wielkanocny
Tom III - Okres Zwykły (od 1 do 11 tygodnia)
Tom IV - Okres Zwykły (od 12 do 23 tygodnia)
Tom V - Okres Zwykły (od 24 do 34 tygodnia)
Tom VI - czytania w mszach o świętych
Tom VII - czytania w mszach obrzędowych, okolicznościowych i wotywnych

Msza święta

Msza święta jest pamiątką Ostatniej Wieczerzy, którą spożył Pan Jezus ze swoimi uczniami w Wielki Czwartek. Wtedy to uczynił chleb swoim Ciałem, a wino swoją Krwią. Msza święta to najważniejsza i najświętsza czynność liturgiczna. 

Msza święta dzieli się na następujące części:
1) Obrzędy wstępne - mają nas przygotować do godnego uczestniczenia w całej liturgii mszy świętej. Składają, się z takich oto elementów: 
- Procesja wejścia. 
- Uklęknięcie i ucałowanie ołtarza. 
- Znak krzyża i pozdrowienie wiernych. 
- Słowo wstępne. 
- Akt pokutny. 
- Śpiew "Panie, zmiłuj się nad nami."
- Śpiew "Chwała na wysokości Bogu." 
- Modlitwa kapłana (kolekta). 

2) Liturgia Słowa - czytane jest i wyjaśniane Słowo Boże. Ta część mszy świętej odbywa się przy ambonce, która nazywana jest "stołem Słowa". Oto elementy Liturgii Słowa: 
- I czytanie (najczęściej ze Starego Testamentu).
- Psalm responsoryjny. 
- II czytanie (zawsze z Nowego Testamentu).
- Śpiew "Alleluja". 
- Ewangelia. 
- Homilia. 
- Wyznanie wiary.
- Modlitwa powszechna. 

3) Liturgia Ofiary - podczas niej chleb i wino stają się Ciałem i Krwią Pana Jezusa. Ta część mszy odprawiana jest przy ołtarzu, zwanym też "stołem ofiary". Liturgia Ofiary dzieli się na trzy części: 
- Przygotowanie darów ofiarnych. 
- Modlitwa eucharystyczna. 
- Obrzędy komunii. 

4) Obrzędy końcowe - kapłan błogosławi i rozsyła lud. Ubogaceni Słowem Bożym i komunią świętą mamy być światłem w otaczającym nas świecie. Obrzędy te składają się z następujących części: 
- Ogłoszenia duszpasterskie. 
- Pozdrowienie wiernych. - Rozesłanie wiernych. 
- Procesja Wyjścia. 

Zachowanie się w miejscu czytania

1) Przed mszą św. lektor kładzie lekcjonarz na ambonie. Czytania uprzednio przygotowane zaznaczone są wstążkami. Szukanie tekstów przed samym czytaniem jest denerwujące. Warto zapamiętać stronę w lekcjonarzu na wypadek przypadkowego wyciągnięcia wstążki. 
2) Podchodząc do ambony idziemy równym krokiem, nie za szybko, ani nie za wolno - jeśli nie niesiemy Ewangeliarza, idziemy ze złożonymi rękami. Przed czytaniem jak i po czynimy skłon głowy w stronę Ołtarza. 
3) Podczas czytania lekcjonarz może leżeć na ambonie lub można go trzymać w rękach, zwłaszcza jeśli lektor nieco gorzej widzi. Gdy lekcjonarz leży na ambonie, lektor powinien mieć dłonie złożone lub powinien je swobodnie położyć obok księgi. 
4) Lektor powinien stać przy ambonie spokojnie - nie może przestępować z nogi na nogę, kołysać się i kręcić. Nogi powinny stać obok siebie i być nieco rozsunięte dla zapewnienia równowagi. 
5) Przed rozpoczęciem czytania należy odpowiednio ustawić mikrofon, tak aby strumień głosu padał wprost na gałkę mikrofonu. Trzeba też ustawić mikrofon w odpowiedniej odległości od ust. Należy tu uwzględnić donośność swego głosu oraz siłę mikrofonu. Lektor powinien być dobrze słyszalny - źle, gdy czyta zbyt głośno lub zbyt cicho. Najlepszym sprawdzianem odpowiedniej głośności czytania i poprawności ustawienia mikrofonu jest opinia kogoś ze słuchaczy. Ustawianie mikrofonu trzeba przeprowadzić bardzo delikatnie, żeby nie powodować nieprzyjemnych dla ucha trzasków w głośnikach. Mówiąc przez mikrofon trzeba szczególnie dbać o dykcję, ponieważ wzmacnia on nie tylko wypowiadane słowa, ale również wszelkiego rodzaju błędy. 
6) Podczas czytania bardzo ważny jest wzrokowy kontakt ze słuchaczami. Pierwszy raz ogarniamy słuchaczy spojrzeniem przed rozpoczęciem czytania, następnie po zapowiedzeniu tytułu księgi. Potem spoglądamy na ludzi, gdy w czytaniu występuje przerwa akapitowa. Patrzymy również na słuchaczy na końcu czytania, gdy mówimy "Oto Słowo Boże". Taki wzrokowy kontakt z ludźmi nas słuchającymi robi dobre wrażenie oraz mobilizuje lektora. Należy jednak pamiętać, aby patrzeć nie na jakąś konkretną osobę oraz aby nie patrzeć na słuchaczy bez podnoszenia głowy znad księgi. Wzrokowy kontakt jest poprawnie wykonany, jeśli lektor patrząc na ludzi wypowiada ostatnie słowa akapitu, a nie jeśli patrzy na nich w milczeniu. 
7) Po przeczytaniu należy wrócić na swoje miejsce w prezbiterium. I tu również należy pamiętać, by nie odchodzić od ambony poprzez cofanie się w tył. 
8) Wrażenie na wiernych robi nie tylko głos lektora, ale także jego wygląd, postawa i zachowanie się. Jeśli coś przeszkadza oczom słuchaczy, to i uszy niechętnie słuchają tego, co czyta lektor. Trzeba więc dbać o swój zewnętrzny wygląd i zachowanie w prezbiterium. Lektor powinien być nienagannie ubrany, uczesany oraz powinien godnie i spokojnie zachowywać się podczas liturgii. 

FONETYKA

Przerwy (pauzy) w czytanym tekście.

W czytaniu odgrywają one bardzo ważną rolę. Pauzy to okresy krótszego lub dłuższego milczenia w czasie czytania. Celem ich jest oddzielenie poszczególnych części tekstu, aby słuchaczowi ułatwić zrozumienie sensu całości. Przez błędne stosowanie przerw, sens może ulec zmianie. Po prawidłowo stosowanych przerwach poznaje się, że lektor rozumie to, co czyta. Bez zrozumienia treści można wprawdzie wyraźnie czytać, ale nie można robić prawidłowych pauz. 
Przerwy wymagane są ponadto ze względu na potrzebę oddechu. Lektor potrzebuje przerw, aby uzupełnić powietrze do dalszego czytania. Lektor powinien przy każdej okazji nabierać powietrze, w przeciwnym bowiem razie będzie odczuwał zmęczenie lub, gdy mu zabraknie powietrza, zrobi niespodziewanie przerwę w zupełnie nieoczekiwanym miejscu. 
Tak jak dla lektora, przerwy potrzebne są również dla słuchaczy. Słuchacz nie może być zalany potokiem słów, gdyż nie zrozumie wtedy prawidłowo czytanego tekstu. 

Rodzaje przerw: 
Akapit - jest to zakończenie zdania kropką i rozpoczęcie następnego od nowej linijki. Oznacza to nowy rozdział lub nową myśl. Jest to najdłuższa przerwa stosowana w czasie czytania. Trwa ona na okres liczenia do trzech (zaznacza się ją w przygotowywanym tekście jako ///). W tym czasie lektor nabiera powietrza, przygotowuje się do następnej części i kontaktuje się wzrokiem ze słuchaczami.
Kropka - jest to nieco krótsza przerwa, odpowiadająca liczeniu do dwóch (//). 
Średnik - to taka sama przerwa jak kropka. 
Przecinek - to najkrótsza przerwa, liczona do jednego (/), czyli tylko tyle, aby uzupełnić powietrze i rozdzielić poszczególne myśli dla ich lepszego zrozumienia.
Nawias - zawiera słowo lub zdanie wyjaśniające. Jest to przerwa liczona na jeden (/). 
Dwukropek - ta pauza nie jest dokładnie określona. Najczęściej jest równa kropce, czyli liczy się ją do dwóch (//).
Pytajnik i wykrzyknik - wymaga przerwy jak przy kropce (//), ale jeśli chcemy wywołać pewne zaciekawienie lub napięcie u słuchaczy, można zrobić przerwę nieco dłuższą. 
Przerwy wtrącone - robimy je w miejscach, gdzie ma żadnego znaku interpunkcyjnego. Służą one pełniejszemu zrozumieniu zdania. 

Po podmiocie zdania głównego - np. " Bóg / jest Stwórcą nieba..." 
Przy opuszczeniach - np. " Ciało należy do ziemi, dusza / Bogu." 
Przy łącznikach jak "i", "albo", "bo" - np. " To / albo owo" 
Bez tych dodatkowych przerw lektor nie jest w stanie przekazać treści oraz utrzymać właściwego tempa. Przerwy tego typu są krótkie. Ich miejsce wyznacza lektor sam. Znajdzie je tym łatwiej, im lepiej zrozumie treść czytanego tekstu. Np. "Zbuntował się na pustyni Izrael, naród wybrany... " Po słowie "pustynia" należy zrobić krótką przerwę, w przeciwnym bowiem razie można byłoby zrozumieć zdanie tak, że chodzi o pustynię o nazwie Izrael. O przerwie nie zawsze więc decyduje kropka czy inny znak pisarski, ale przede wszystkim sens zdania. 
Błędem jest, jeśli lektor robi za mało przerw, robi przerwy w nieodpowiednim miejscu lub nie stosu je się do odpowiedniej długości przerw. 

Akcent gramatyczny i logiczny w czytanym tekście.

Akcent gramatyczny. 
Akcent gramatyczny w języku polskim polega na wyróżnieniu jednej z sylab wyrazu przez wymówienie jej silniej, z naciskiem. W języku polskim akcent gramatyczny jest stały i przypada na przedostatnią sylabę w wyrazie wielosylabowym. Np. obrazek, meblościanka, autostrada. Jednak od tej zasady są wyjątki: 
1) Przy wyrazach obcego pochodzenia zakończonych na: 
- -ika, -yka akcentuje się trzecią sylabę od końca. Np. logika, polityka, matematyka 
- -ik, -yk w liczbie mnogiej również akcentuje się trzecią sylabę do końca. Np. laik ­laicy, fizyk - fizycy, plastyk - plastycy. 
2) Przy czasownikach zakończonych na: 
- -śrny, -ście akcentuje się trzecią sylabę od końca. Np. byliśmy, czytaliśmy, chodziliśmy, staliście, spaliście 
- -libyśmy, -łybyśmy akcent pada na czwartą od końca sylabę. Np. nakarmiłybyśmy, mówilibyśmy, chodzilibyśmy. 
3) Przy wyrazach zakończonych cząstką -kroć, -set akcent pada na trzecią sylabę od końca. Np. osiemset, tysiąckroć. 
4) Przy wyrazach złożonych z cząstek arcy-, eks-, wice i rzeczowników jednosylabowych akcent przypada na ostatnią sylabę wyrazu. Np. arcyleń, wicekról, eksmistrz. 
5) Przy wyrazach biblijnych akcentuje się inaczej niektóre słowa. Np. Jerozolima. 

Akcent logiczny. 
W każdym zdaniu spotykamy się z różnymi jego częściami, np. podmiot, orzeczenie, dopełnienie itp. Te elementy w różnych zdaniach mają różną wartość znaczeniową. W każdym bowiem zdaniu tkwi jakaś myśl, idea, sens, który może być wyrażony przez te różne części zdania. To słowo, czy słowa, które wyrażają istotną myśl, winny być wyodrębnione, czyli zaakcentowane. To zaakcentowanie głównej myśli, sensu danego zdania, nazywamy właśnie akcentem logicznym. 

Akcent logiczny wykonujemy przez: 
- Wzmocnienie siły głosu 
- Zmianę wysokości tonu 
- Wydłużenie słowa 
- Przerwę przed i po danym słowie. 

Zadaniem lektora jest wynalezienie tego wyrazu w zdaniu, który decyduje o sensie, by odpowiednio go głosowo wyodrębnić. Prawidłowy akcent logiczny warunkuje poprawne odczytanie intencji -autora oraz właściwe przyjęcie treści przez słuchaczy. Akcent położony na niewłaściwym słowie zniekształca sens zdania. 
- Np. "Jesteśmy dziećmi Boga" - Tak akcentujemy fakt dokonany, który miał miejsce w czasie chrztu. 
- Np. "Jesteśmy dziećmi Boga" - Tak wyrażamy nasze dziecięctwo Boże. 
- Np. "Jesteśmy dziećmi Boga - Tak wyrażamy przynależność do Boga, a nie do kogoś innego. 

Błędem jest zaniedbywanie akcentów logicznych lub tworzenie ich zbyt często w jednym zdaniu. Znalezienie poprawnego akcentu logicznego nie jest sprawą szczęścia, ale właściwego przygotowania. Najlepiej po pierwszym przeczytaniu zdania zamknąć tekst i oddać sens zdania własnymi słowami. Następnie przeczytać tekst z takim akcentem, jaki byłby przy swobodnym mówieniu. 

Melodyka zdania czytanego
Czytanie brzmi naturalnie, jeśli lektor moduluje głos. Modulacja polega na zmianie wysokości tonu. Głos ludzki rozbrzmiewa w szerokiej skali i obejmuje w mowie przynajmniej jedną oktawę. Im fala intonacyjna jest różnorodniejsza, tym mowa jest bogatsza, plastyczna i lepiej wyraża myśl oraz sta­ny uczuciowe. 
Każdy człowiek posiada właściwą sobie dominantę tonu, czyli podstawową wysokość, która zależy od anatomicznej budowy narządu głosowego (długość strun głosowych, ustawienie krtani). Dominanta powinna służyć za punkt wyjścia wszystkich zmian wysokości - w górę i w dół. 
Lektor ma panować nad falą intonacyjną swego głosu. Jest to ważne w zdaniach rozwinię­tych. Kiedy myśl zdania rozwija się, ton automatycznie posiada tendencję wznoszenia się ku górze. Natomiast gdy zdanie zmierza ku końcowi, wtedy tonacja się obniża. 
Czytanie rozpoczyna się od niższego tonu. Przy zmianach tonacyjnych pod koniec zdania wraca się do dominanty. Należy wystrzegać się czytania na jednym tonie, gdyż wytwarza to nie­przyjemną dla ucha monotonię. 

W modulacji głosu pomagają znaki interpunkcyjne: 
- Przy kropce ton się obniża. 
- Przy przecinku głos lekko podnosi się lub zostaje w zawieszeniu.
- Przy średniku ton zniża się, a czasami podnosi się.
- Przy nawiasach, cudzysłowach i zdaniach wtrąconych ton spada lub podwyższa się, w zależności od treści.
- Przy wykrzykniku ton zniża się i wzmacnia. 
- Przy znaku zapytania głos z reguły się podnosi. 

Ćwiczenie: 
Przeczytaj poniższe zdanie, zwracając uwagę na odpowiednią intonację. 
"Nie pójdziesz dziś do domu!" - rozkaz, względnie zakaz. 
"Nie pójdziesz dziś do domu?" - pytanie. 
"Nie pójdziesz dziś do domu." - oznajmienie. 

Kto podczas zgromadzenia liturgicznego odczytuje teksty monotonnie, czyli na jednym tonie, pozbawiając tym samym zdania melodii, ten niszczy albo zakrywa sens tekstu. W ten sposób utrudnia słuchanie w skupieniu lub odbycie wspólnej modlitwy. Należy czytać w sposób naturalny, czyli tak, jak się mówi, z naturalną, zmianą melodyki głosu. Im bardziej różnorodna jest fala intona­cyjna, tym bogatsza i plastyczniejsza jest nasza mowa. 

Duża przestrzeń kościoła skłania lektora do podniesienia głosu, aby mógł on przeniknąć odległość. Gdy mówi się takim podniesionym tonem, czytanie staje się głośniejsze, lecz pociąga za sobą odpowiednie konsekwencje: 
- Jeżeli stale mówi się na zbyt wysokich tonach, wówczas nasze struny głosowe, przez nad­mierne natężenie i przemęczenie, ulegną szybkiemu zdarciu. Poza tym skutki takiego mó­wienia udzielają się także słuchaczom: wysoki głos męczy, natomiast głos piersiowy, niski i głęboki - uspokaja ich. 
- Mówiąc wysokim głosem wpadamy w ton pseudopobożnego, płaczliwego "zawodzenia". Jest to forma złego nawyku, który potem trudno w swoim czytaniu wyeliminować. 

Trudności wymowy
W języku polskim są słowa łatwe do wymowy i z nimi lektor nie ma większych trudności. Są też słowa trudne. Niżej przedstawiony wierszyk dykcyjny, choć nieskładny w treści, wykazuje jednak szereg trudnych słów, które lektor musi dobrze wypowiedzieć. Należy spróbować przeczytać ten tekst w wieloraki sposób - szeptem, półgłosem i głośno. 

Niełatwa słów wymowa.
Ha, trudna na to rada! 
Jeszcze trudniejsze słowa, 
Gdy się je w całość składa. 
Spójrz w przestrzeń w blaskach zorzy:
Gra życiem, skrzy srebrzyście; 
A w drzewach wietrzyk Boży 
Splątane czesze liście. 
Z otchłani tchła mgła obła, 
Trzchnął trznadel, pstrąg w głąb pruje,
Wybrnęła wydra w brodła,
Dżdżownica źdźbło żuje. 
Chrząszcz pszczołę wstrząsł w szczelinę,
Zaś pchła pchłę pchnęła w popiół, 
Trwożliwie zabrzmiał trzmiel w trzcinie,
Póki swego nie dopiął. 
I ty też dopnij, chociaż 
Słów kształty krztuszą krtanie;
Co jednak umiesz, pokaż, 
Ułóż to w płynne zdanie. 

Zdania z akcentami
1. Wczoraj odrabialiśmy lekcje z matematyki.
2. Czy poszlibyście do kina?
3. Kiedy napisaliście list?
4. Wszystko, co zrobiliście, zrobiliście dobrze.
5. Ćwiczenia z fizyki.
6. Lubię słuchać muzyki.
7. Dlaczego chodziliście po lesie?
8. Nie zrozumieliśmy tego twierdzenia.
9. Zrobiliśmy wszystko, jak obiecaliśmy.
10. Rozwiążę zadania z matematyki, biologii i fizyki.
11. Czy chcielibyście zdać egzamin?
12. Przyszliśmy do babci i zjedliśmy obiad, który razem przygotowaliśmy.
13. Nudziliśmy się, więc ćwiczyliśmy akcenty.
14. Dlaczego tego nie zrobiliście?
15. Kiedy poszliście z imprezy?
16. Czytaliśmy apokalipsę w ubiegłą niedzielę.
17. W zeszłym roku chodziliśmy po górach.
18. Czy chcielibyście to powtórzyć?
19. Poszliśmy do kina.
20. Zrobiliśmy obiad.
21. W ubiegłym roku podróżowaliśmy autostopem.
22. W czasie wakacji zwiedzaliście muzea.
23. Dlaczego nie chcieliście tego przeczytać?
24. Może jutro zrobilibyśmy zadania z matematyki.
25. Czy zdobyliście medal?
26. Dlaczego nic nie powiedzieliście?
27. Nie powiedzieliśmy jaka jest prawda, bo baliśmy się kary.
28. Rozmawialiśmy wczoraj.
29. Byliście wczoraj w domu?
30. Byliśmy i czytaliśmy.
31. Zrobiliśmy zadania z matematyki, uczyliśmy się fizyki, napisaliśmy algorytmy na informatykę i ćwiczyliśmy śpiew na muzykę.
32. Kiedy uczyliście się czytać?
33. Czy zrobilibyście wszystko, jak należało?
34. Kupiliście chleb?
35. W czasie wieczerzy składaliśmy życzenia.
36. Życzyliśmy sobie herbatę bez cytryny.
37. Zrobiliśmy zanim pomyśleliśmy.
38. Wieczorem oglądaliśmy telewizję.
39. Wzięliśmy udział w konkursie i wygraliśmy wycieczkę.
40. Czy skończyliśmy już egzamin?

PIĘTNAŚCIE REGUŁ DLA LEKTORÓW

Reguła I

Czytanie Słowa Bożego jest jedną z wielu posług i funkcji liturgicznych, jakie powierza się wiernym i dzięki którym żyje wspólnota wierzących. 
Reguła II 
To, czego sami nie zrozumieliśmy, nie można odczytywać innym. Dlatego do czytanego tekstu trzeba się gruntownie przygotować. 
Reguła III 
Ten, kto tylko po cichu, pobieżnie oczyma przeczytał to, co chciał przygotować, z pewnością zawiedzie w kościele. Dopiero wówczas, gdy czyta się głośno, zauważyć można ukryte bogactwo tekstu biblijnego - jego piękno i moc. 
Reguła IV
Przygotowanie tekstu biblijnego do czytania rozpoczyna się od podzielenia go na pewne części. W ten sposób uzyskujemy dobrą orientację i pewność, że właściwie go zrozu­mieliśmy. 
Reguła V
Przecinek nie jest zawsze jednoznacznym znakiem przestankowym. Niekiedy trzeba go przeczytać szybko, jakby przeoczyć, a czasami należy go potraktować tak poważnie, jak kropkę albo średnik. 
Reguła VI
Również przy dwukropku oraz cudzysłowie przeważnie nie należy się dłużej zatrzymywać, jeśli pragniemy czytać tekst tak, jak się mówi. 
Reguła VII
Znalezienie właściwego akcentu nie jest sprawą szczęścia, lecz przede wszystkim kwestią właściwego przygotowania. Przeważnie akcentuje się zbyt wiele wyrazów, gdy tymczasem w każdej części zdania, która posiada swój własny sens, wolno zaakcentować mocniej tylko jedno słowo. 
Reguła VIII
Akcent bardzo rzadko leży na przymiotnikach, przeczeniach i na końcu zdania. W modlitwie powszechnej należy unikać także nużącego akcentowania czasowników. 
Reguła IX
Podczas czytania musi być zachowana także melodyka zdania. Razem z akcentem i odpowiednim tempem, nadaje ona czytanym zdaniom koloryt i dźwięk. 
Reguła X
Słucha się nie tylko uszami, lecz również oczami. Dlatego lektor, wypełniając swoją posługę, winien zwracać szczególną uwagę na sposób chodzenia, stania, układ rąk styl ubioru oraz na stosunek do samej księgi Pisma Świętego, którego słowo będzie proklamował. 
Reguła XI
Nasz oddech jest strumieniem, który unosi słowa. Spokojny, cichy oddech czyni lektora spokojnym i opanowanym, a to udziela się także słuchaczom. Tempo mówienia i pauzy regulują się wtedy jakby same. 
Reguła XII
Zanim lektor rozpocznie czytanie, postępuje tak, jak wytrawny dziennikarz telewizyjny - spogląda na zgromadzonych słuchaczy. Natomiast każdą nową myśl zaczyna od krótkiej przerwy. W ten sposób nawiązuje kontakt ze słuchaczami. 
Reguła XIII
Najbardziej przyjemnym dla słuchających jest takie czytanie, gdy lektor wypełniając swoją funkcję mówi i śpiewa głosem piersiowym, to znaczy, gdy rozpoczyna naturalną głęboką tonacją głosu i podobnie też kończy. 
Reguła XIV
Staranna wymowa ułatwia słuchaczom zrozumienie i przyjęcie tekstu oraz sprawia wrażenie, że lektor bierze go na serio i poważnie traktuje funkcję, którą wypełnia. Z drugiej strony, wymowa nie może posiadać żadnego zakłócającego obciążenia; powinna być wolna od wszelkiej sztuczności i zmanierowania; nie może też być zniekształcona przez gwarowe naleciałości i błędy. 
Reguła XV
Korzystanie z mikrofonu i aparatury nagłaśniającej również wymaga pewnych umiejętności, których trzeba się nauczyć.

Używamy plików cookies Ta witryna korzysta z plików cookies w celu realizacji usług i zgodnie z Polityką Prywatności i plików Cookies .
Korzystanie z niniejszej witryny internetowej bez zmiany ustawień jest równoznaczne ze zgodą użytkownika na stosowanie plików Cookies. Zrozumiałem i akceptuję.
108 0.17262697219849